Ust-Yanski ulusu
Ust-Yanski ulusu veya ilçesi (Rusça: Усть-Я́нский улу́с, Sahaca: Усуйаана улууһа - Usuyaana uluuha), Rusya'ya bağlı Saha Cumhuriyeti'ndeki otuz dört idari bölge ya da belediyeden bir tanesidir. Yönetim merkezi ve en büyük yerleşim yeri Deputatski'dir, ulusun nüfusunun %37'si burada yaşamaktadır. 2023 yılı itibarıyla ulusun nüfusu 6809'dur.[1]
| Ust-Yanski ulusu Усуйаана улууһа | |
|---|---|
İlçe | |
Усть-Я́нский улу́с | |
.jpg) | |
 Bayrak .png) Arma | |
  Ust-Yanski ulusu Rusya'daki konumu | |
Koordinatlar: 69°18′39″K 139°58′52″D / 69.31083°K 139.98111°D | |
| Ülke |  Rusya |
| Cumhuriyet | Saha Özerk Cumhuriyeti |
| İdari merkez | Deputatski |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 120.300 km² |
| Nüfus (2023) | |
| • Toplam | 6.809 |
| Zaman dilimi | UTC+10:00 |
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölge Yakutistan'ın kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 120.300 km²'dir. Yana, Omoloy, Çondon ve diğer nehirler ulusun içinden akar. Bölgede çok sayıda göl bulunmaktadır, en büyük göller Bustah, Orotko, Kubui'dir. Çerski Sıradağları'nın en kuzeydeki zirvesi olan Kündülün, Ust-Kuyga'nın kuzeyinden yükselir.[2] Laptev Denizi'ne sınırı vardır. Doğusunda Allaihovski ve Abıyski ulusları, batısında Momski ulusu, güneybatısında Verhoyanski ulusu ve batısında ise Bulunski ulusu bulunmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulus 1930'larda kurulmuştur. 18 Temmuz 1959'da ilçenin toprakları Bulunski ve Verhoyanski ulusları arasında paylaştırıldı. 30 Aralık 1966'da ulus yeniden kuruldu.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortalama ocak ayı sıcaklığı -32 ila -40 °C ve ortalama temmuz ayı sıcaklığı +4 ila +12 °C arasında değişmektedir. Yıllık yağış miktarı ise kuzeyde 150-200 milimetre ile güneyde 250-300 milimetre arasında değişmektedir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2007 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 15.436 | 24.845 | 41.265 | 10.009 | 9191 | 8458 | 8056 | 8051 | 7811 | 7565 | 7359 | 7244 | 7242 | 7202 | 7075 | 7028 | 7008 | 6810 | 6786 | 6809 |
1989 Nüfus Sayımı'nda 41.265 nüfusa sahip olan ulusun etnik yapısı şu şekildeydi:[3]
Ruslar: %58.7
Sahalar: %8.7
Evenler: %2,2
Evenkler %0.1
diğer etnik kökenler: %30.3
Ancak, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından yaşanan ekonomik krizle birlikte etnik Rus nüfusun büyük bir kısmı bölgeyi terk etmiştir, öyle ki bölge 1990'larda nüfusunun dörtte üçünden fazlasını kaybetmiştir.
2021 nüfus sayımında, bölgenin yerlisi olan Sahalar yine bölge sakinlerinin çoğunluğunu oluştururken, toplam nüfus artık yalnızca 6.810'du. O yıl ulusun etnik yapısı ise şöyleydi:[4]
Yakutlar: %48.5
Ruslar: %20,7
Evenler: %20,2
Yukagirler: %2,8
Ukraynalılar: %2,7
diğer etnik kökenler: %5.1
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulusun ekonomisi kalay ve altın madenciliği, balık işlemeciliği, ren geyiği yetiştiriciliği ve kürk çiftçiliğine dayanmaktadır.
Yerleşimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "2023 nüfus". 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
- ^ "coğrafya". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
- ^ "nüfus sayımı 1989". 2 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
- ^ "yeni nüfus". 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
