Vol'ter

Vol'ter
franc.: Voltaire
Vol'teran portret läz 1724−1725, pirdi Nikola de Laržil'jer (1656−1746)
nimi sündundan jäl'ghe:	franc.: François-Marie Arouet
radmižen toižend:	filosof, runokirjutai, istorik, esseist, näitekirjanik, autobiograaf, päevikupidaja, poet lawyer, ulmekirjanik, Encyclopédie kaastööline, correspondent, politoloog, kirjutai
sündundan dat:	Lua tõrge kohal Moodul:Sources 146. real: attempt to concatenate local 'prefix' (a nil value).
sündundan sijaduz:	Pariž, Prantsusmaa kuningriik[d][3][4]
valdkund:	Francii[5]
kolendan dat:	Lua tõrge kohal Moodul:Sources 146. real: attempt to concatenate local 'prefix' (a nil value).
kolendan sijaduz:	Pariž, Prantsusmaa kuningriik[d][3][4]
tat:	François d'Arouet[d]
mam:	Marguerite d'Aumard[d]
avtograf:
Vol'ter VikiAitas
Om sädusid VikiPurtkiš

Vol'ter (franc.: Voltaire [vɔltɛːʁ]), todesine nimi oli Fransua Mari Arue (franc.: François Marie Arouet [fʁɑ̃swa maʁi aʁwɛ]; sünd. 21. kül'mku 1694, Pariž, Francii — kol. 30. semendku 1778, sigä-žo) oli francijalaine prozan, poemiden i p'jesid-tragedijoiden kirjutai, istorik i filosof, publicist.

Filosof kritikui religijad i tahtoi sekulärizacijad, no oli paginan i uskondan joudjaližen oiktusen polenpidajan. Sen tagut sauptihe händast Bastilii-türmas kaks' kerdad, eli pagoiš, verhiš maiš läz Francijad. Vol'ter kirjuti enamba 20 tuhad kirjeižid i enamba 2 tuhad kirjoid. Jekaterina II osti filosofan kirjištod, nügüd' kaičese Piteriš.

Filosofii

• «Traktat tolerantižuses» (franc.: Traité sur la tolérance, 1763)
• «Mi om mel'he emändoile» (Ce qui plaît aux dames, 1764)
• «Filosofijan vajehnik» (Dictionnaire philosophiques, 1764)
• «Tazovaldkundan polenpidajiden idejad» (Idées républicaines, 1765)
• «Kirjeižed čudoiš» (Lettres sur les Miracles, 1765)

Filosofižed romanad

• «Zadig» (Zadig ou la Destinée, 1747)
• «Mikromegas» (Micromégas, 1752)
• «Kandid» (Candide, ou l’Optimisme, 1759)
• «Koveritoi heng» (L’Ingénu, 1767)
• «Vavilonan princess» (La Princesse de Babylon, 1768)

Istorii

• «Karl XII:n istorii» (Histoire de Charles XII, 1731)
• «Lui XIV:n aig» (Le Siècle de Louis XIV, 1751)

P'jesad

• «Edip» (Œdipe, 1718)
• «Artemira» (Artémire, 1720)
• «Irod i Mariamna» (Hérode et Mariamne, 1724)
• «Brut» (Brutus, 1730)
• «Erifila» (Ériphyle, 1732)
• «Irena» (Irène, 1778)
• «Agatokl» (Agathocle, 1779)

1. ↑ Voltaire
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
2. ↑ The Fine Art Archive — 2003.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
4. ↑ ^{4,0 4,1} Вольтер // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
5. �� LIBRIS — Rootsi Rahvusraamatukogu, 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
6. ↑ SNAC — 2010.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
7. ↑ Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q174"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10304263"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41599984"></a>
8. ↑ Brockhaus Enzyklopädie
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
9. ↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

• Sirei-zamk — Vol'teran rezidencii francižes Ülämarn-departamentas (visitvoltaire.com). (angl.) (fr.) (saks.)
• Vol'teran sebr (societe-voltaire.org). (fr.)

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.