fi
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « filius » (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fi/ /fy/ /fɪ/ /fœ/ /fjœ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fi/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
fi | fis |
fi omrin
- omrin dischindant direk d’ ene ôte djin k’ on lome si pa u si mame, valet.
- On pere inme ki s’ fi l’ ravize. — Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes & pititès gotes » (1905), p.14 (fråze rifondowe).
- Et pu on l’ a pindou, come li fi da Mareye. — V. Roba, (sourdant a recråxhî).
- (après èn aduzoe) (ene miete måhonteus) atôtchaedje d’ on valet, d’ èn ome pus djonne.
- (rilidjon crustinne) djin k' a stî creyeye pal Bon Diu.
- Mins vos årîz dit ki l’ Signeur
Ni voleut nén dishazi l’ tchinne
Ki ratneut ses fis dvins l’ broûlî. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.85, “Li Vôye di l’Eglise” (fråze rifondowe).
- Mins vos årîz dit ki l’ Signeur
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]omrin dischindant direk
Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje latén « filum ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /fi/ /fɪ/
- (pa rfrancijhaedje) /fil/ /fœl/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fi/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
fi | fis |
fi omrin
- filé d' metå u d' ôte fabrica.
- Do fi d’ fier, do fi d’ laiton, on fi d’ keuve.
- Les terorisses walons, dit-st i l’ Boche, nos ont côpé les fis d’ telefone.
- I n’ dimana pus k’ èn Amerikin k’ aveut l’ doet so on fi electrike po pleur fé sôtler l’ pont di Tneuri. — ramexhné pa C. Wuidar, Teze so l’ Ofinsive da Von Rundstedt..
- filé po keuze, dins les ratourneures : «fi-z e-n aweye», «ni tni k' a on fi»
- (mot d’ boskiyon) sins di crexhance di l' åbe; et dabôrd, do findaedje d' on bwès k' on-z overe dissu.
- Mete ti deujhinme cougnet tot-z acontant l' fi do bwès.
- I fåt taeyî tot sujhant l' fi do bwès.
- (éndjolike) tos les messaedjes d' on minme sudjet d' on forom ki sont raloyîs, efiyîs, pa drî on minme prumî messaedje.
- C' est dins on fi sol rifondaedje do franc-comtwès; eyet on cåze di l' ortografeye — Pablo Sarachaga.
- dins l’ ratourneure : «so les fis»
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8 (mins gn a « fidârkè », fi d' årca)
Ratournaedjes
[candjî]fi d' metå (d' årca, d' ronxhes,...)
fi electrike, di telefone,..
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon pol rilidjon crustinne
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Bal-Germain do payis d' Djanmioû
- Mots sovint eployîs dins ene metowe ratourneure
- Motlî do walon po les boskiyons
- Motlî do walon po l' éndjolike
- Mots ki sont dins l' ALW8
- Mots ki l' rifondowe est dins l' ALW8