Quino
"Quino" edo Joaquín Salvador Lavado (Mendoza, 1932ko uztailaren 17 - ibidem, 2020ko irailaren 30a) komikigile argentinarra zen, Fontanarrosarekin batera ezagunenetarikoa.
Haatik, Quino bera mundu mailan askoz ezagunagoa, batez ere "Mafalda" komiki sortari esker, 1964tik 1973 arte jatorriz argitaratutakoa. Mafalda izeneko neskatoa eta Manolito bere lagunaren burutazioak gaur egungo gizarteari buruzkoak klasiko bihurtu dira.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Txikitatik Quino izena jarri zioten, bere osabarengandik, Joaquin ilustratzailearengandik, bereizteko. 1945ean, ama hil ondoren, Mendozako Arte Ederretako Eskolan hasi zen ikasten. Bere aita handik gutxira hil zen, Quinok hamazazpi urte zituenean. Eskola utzi zuen, komiki istorioen egile izateko asmoz, eta laster saldu zuen bere lehen lana. Hainbat argitaletxetan saiatu zen lana aurkitzen, baina ez zuen arrakastarik izan. Derrigorrezko soldaduska egin ondoren, 1954an Buenos Airesen finkatu zen.
Bere lehen umorezko orrialdea Esto Es astekarian argitaratu zuen, ordutik aurrera beste hedabide askotan argitaratzen hasi zen: Leoplán, TV Guía, Vea y Lea, Damas y Damitas, Usted, Panorama, Adán, Atlántida, Che, Democracia egunkaria, besteak beste.
1954an, aldizka argitaratzen hasi zen Rico Tipon eta gero Tía Vicenta eta Dr. Merengen. Handik gutxira, publizitate-marrazkiak egiten hasi zen. Bere lehen bilduma liburua, Mundo Quino, 1963an argitaratu zuen, eta, ondoren, Mansfield etxetresna elektrikoen enpresarentzako ezkutuko publizitate kanpaina baterako orrialde batzuk eskatu zizkioten[1], Mafaldaren pertsonaia horretarako sortu zuelarik. Kanpaina ez zen gauzatu, eta, beraz, Mafaldaren lehen istorioa Leoplanen argitaratu zen, eta, ondoren, Primera Plana astekarian argitaratu zen aldizka, astekariaren zuzendaria Quinoren laguna baitzen. 1965 eta 1967 artean Argentinako El Mundo egunkarian argitaratu zen; laster argitaratu zuen lehen bilduma liburua eta beste herrialde batzuetan argitaratzen hasi zen, horien artean Italian, Espainian (zentsurak helduentzat bezala etiketatzera behartu zuen) eta Portugalen.
1973ko ekainaren 25ean Mafaldaren komikiak utzi ondoren, Quino Milanera joan zen, eta umorezko orrialdeak egiten jarraitu zuen.
2014ko maiatzaren 21ean, Komunikazio eta Giza Zientzien Asturiasko Printzea saria jaso zuen[2], eta hurrengo urriaren 25ean eman zioten[3].
Beste lan batzuk
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Mundo Quino (1963; berriro argitaratua 1998an)
- A mi no me grite (1972)
- Yo que usted... (1973)
- Bien, gracias, ¿y usted? (1976)
- Hombres de bolsillo (1977)
- A la buena mesa (1980)
- Ni arte ni parte (1981)
- Déjenme inventar (1983)
- Quinoterapia (1985)
- Gente en su sitio (1986)
- Sí, cariño (1987)
- Potentes, prepotentes e impotentes (1989)
- Humano se nace (1991)
- Yo no fui (1994)
- Cuentecillos y otras alteraciones (testuak Jorge Timossi-renak) (1995)
- ¡Que mala es la gente! (1996)
- ¡Cuánta bondad! (1999)
- A mí no me grite (1999)
- Esto no es todo (bilduma) (2002)
- ¡Qué presente impresentable! (2005)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «El Barrio de Mafalda» web.archive.org 2010-05-15 (Noiz kontsultatua: 2020-09-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Quino, Premio Príncipe de Asturias» ELMUNDO 2014-05-21 (Noiz kontsultatua: 2020-09-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Quino, el "padre de Mafalda", recibió el premio Príncipe de Asturias» www.lanacion.com.ar (Noiz kontsultatua: 2020-09-30).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz)(Ingelesez)(Frantsesez)(Italieraz)(Portugesez) Quinoren webgune ofiziala