Zuasti (Longida)
- Artikulu hau Longidako herri hustuari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Zuasti (argipena)».
| Zuasti | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Pirinioaurrea |
| Udalerria | Longida |
| Administrazioa | |
| Mota | herri hustu |
| Izen ofiziala | Zuasti de Lónguida/Zuasti-Longida |
| Posta kodea | 31481 |
| Herritarra | zuastiar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°46′03″N 1°24′02″W / 42.76746716°N 1.40053384°W |
| Garaiera | 475 metro |
| Distantzia | 25,9 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
| Biztanleria | 0 (2022) |
Zuasti[1][a] —edo, izen bereko beste herrietatik bereizteko, Zuasti Longida—[b] Longida udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioaurrea eskualdean.
1850n jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Longidako Udalara pasa ziren.
Bertako biztanleak zuastiarrak ziren.
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zuasti toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Çuaçti (1257)
- Çuazti (1268)
- Suasti (1279)
- Çuazti (1366)
- Çoazti (1529)
- Çuasti (1671)
- Zuasti (1802)
- Zuasti (1945)
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zuasti Longida ibarran dago.
Inguru naturala eta kokapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Pirinioaurrean kokatua, lurra hautsia eta uhindua da, baina, oro har, ez du goragune handirik. Iparraldea menditsuena da, eta hegoaldea nekazaritzakoa. Ibaien pasabidean zehar, alubioien terraza-maila batzuk mailakatuta daude. Mendilerroen oinean ere higadura-glazis zabalak daude. Irati eta Erro ibaiek ibarra sortu zituen.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Longidak klima azpimediterraneoa dauka. Urteko batez besteko tenperatura 10 eta 13 gradu artekoa da (altueraren arabera aldatzen da), eta prezipitazioak 800 eta 1.000mm bitartekoak (ugariagoak udaberrian eta udazkenean. Urteroko egun euritsuak 80 dira batez beste eta 100 baino gehiago herriko gunerik menditsuenetan.
Jatorrizko landaredia asko gutxitu da gizakiaren eragina dela eta, gaur egun 180 hektarea haritz inguru baino ez dira geratzen. Pinuek 441 hektarea hartzen dituzte, gehienak Austriatik ekarritako pinu lariziar birlandatuak dira baina berezko pinuren bat ere gordetzen da. Birlandatutako pinuak, Urrozgoiti, Ulibeiti, Zarikieta eta Rala herrietan izaten dira, batez ere.
Estazio meteorologikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (Agoitz, 1993-2020) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 17.5 | 22.0 | 25.0 | 29.0 | 35.0 | 40.0 | 40.0 | 40.0 | 36.0 | 30.0 | 23.0 | 17.0 | 40.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.9 | 10.5 | 14.3 | 16.7 | 20.9 | 25.8 | 28.5 | 28.6 | 24.0 | 19.1 | 12.3 | 9.1 | 18.2 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 2.2 | 6.1 | 9.2 | 11.5 | 15.2 | 19.5 | 21.8 | 21.9 | 17.9 | 14.0 | 8.5 | 5.4 | 13.0 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 1.5 | 1.7 | 4.1 | 6.3 | 9.5 | 13.1 | 15.2 | 15.3 | 11.9 | 8.9 | 4.7 | 1.8 | 7.8 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -4.0 | -3.1 | -1.5 | 0.8 | 3.3 | 7.7 | 10.2 | 10.1 | 6.5 | 2.5 | -1.8 | -4.0 | -4.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 101.3 | 87.3 | 83.7 | 81.1 | 70.1 | 54.3 | 39.4 | 32.4 | 65.7 | 78.7 | 103.9 | 91.1 | 888.9 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 70.0 | 44.8 | 46.8 | 67.5 | 50.6 | 57.8 | 58.5 | 90.0 | 107.0 | 82.5 | 45.8 | 86.5 | 107.0 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 14.1 | 12.6 | 12.0 | 13.6 | 12.7 | 8.0 | 6.2 | 6.5 | 8.5 | 11.7 | 15.2 | 14.6 | 135.6 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 1.4 | 2.4 | 1.6 | 0.3 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 1.2 |
| Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[3] | |||||||||||||
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1268ko Rediezmoaren Liburuan jasota dago oraindik, baina handik gutxira despopulatu behar izan zuten; 1427an Artiedako bizilagun batek baliatzen zuen. 1646an berriz bizi zen, su bakar batekin; 11 biztanle zituen 1786an eta 5 1824an. Jaurerria zen XVIII. mendearen bigarren erdian eta hurrengo mendearen lehen erdian.
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Zuastiko jauregia, Erdi Aroko jauregia.
- Zuastiko zubia, Erro ibaiaren gaineko zubia, Erdi Aroan eraikita.
Oharrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ /s̻uás̺ti/ ahoskatua (laguntza)
Azentua: zorrotza bigarren silaban - ↑ /s̻uásti lónɣ̞iða/ ahoskatua (laguntza)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Zuasti- Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ Agoizko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q110140450
Multimedia: Zuasti de Lónguida/Zuasti Longida / Q110140450
