Abuztuaren 8

Abuztuaren 8a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hogeigarren eguna da, 221.a bisurteetan. 145 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Francis Lalanne Jaiotza: Baiona, 1958 Ciriaco Errasti Jaiotza: Eibar, 1904 Heriotza: Eibar, 1984ko azaroaren 8a Adolfo Eraso Jaiotza: Lizarra, 1934 Heriotza: Plasencia, 2021eko maiatzaren 29a Juan María Altuna Jaiotza: Hondarribia eta Gipuzkoa, 1963 eta 1963 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Jimmy Wales Jaiotza: Huntsville, 1966, 1966 eta 1966 Roger Federer Jaiotza: Basilea, 1981 Paul Dirac Jaiotza: Bristol, 1902 Heriotza: Tallahassee, 1984ko urriaren 20a Roger Penrose Jaiotza: Colchester, 1931 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 8ko jaiotzak Godfrey Kneller • Francis Hutcheson • Johann Christoph Adelung • Klaus Ebner • Henry Fairfield Osborn • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Blas de Laserna Jaiotza: Corella, 1751ko otsailaren 4a Heriotza: Madril, 1816 Joaquín Arrarats Jaiotza: Iruñea, 1898 Heriotza: Madril, 1975 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Olivia Newton-John Jaiotza: Cambridge, 1948ko irailaren 26a Heriotza: Santa Ynez Valley (en) , 2022 Eugène Boudin Jaiotza: Honfleur, 1824ko uztailaren 12a Heriotza: Deauville, 1898 Trajano Jaiotza: Italica, 53ko irailaren 18a, 53, 53, 53ko iraila eta 53ko irailaren 15a Heriotza: Selinus (en) , 117ko abuztua Jacob Burckhardt Jaiotza: Basilea, 1818ko maiatzaren 25a Heriotza: Basilea, 1897 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 8ko heriotzak Glen Campbell • Francis Hutcheson • Carl Peter Thunberg • Joaquín Torres-García • Juhani Aho • Cannonball Adderley • Ivan Kozhedub • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1786 - Alpeetako punturik garaiena den Mont Blanc mendiaren lehenbiziko igoera burutu zen. 1929 - LZ 127 Graf Zeppelin aireontzi alemaniarrak (irudian) mundua inguratzeko hegaldia hasi zuen. 1967 - Indonesia, Malaysia, Filipinak, Singapur eta Thailandiako gobernuek Asia Hego-ekialdeko Nazioen Elkartea (ASEAN) sortu zuten. 1991 - Varsoviako irrati masta, inoiz eraiki den egitura garaiena, erori egin zen. 2008 - Samuel Sanchez Euskalteleko txirrindulariak errepide probako urre olinpikoa irabazi zuen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Abuztua >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Igandea 2022: Astelehena 2023: Asteartea 2025: Ostirala 2026: Larunbata 2027: Igandea Izendegia Santutegia: Domingo de Guzmán, Bonifacia Rodríguez Castro, Mary MacKillop, Eusebio Milangoa, Altmann Passaukoa Seaska egutegia: Txomin/Txomen/Txomeka eta Maiana.

---

• 1897 – Cánovas del Castilloren erailketa.
• 1975 – ETAk Demetrio Lesmes Martin erail zuen Hernanin.
• 1979 – ETAk Antonio Nieves Cañuelo erail zuen Bizkaian.

• 1786 – Alpeetako punturik garaiena den Mont Blanc mendiaren lehenbiziko igoera burutu zen.
• 1929 – Graf Zeppelin aireontzi alemanak mundua inguratzeko hegaldia hasi zuen.
• 1942 – AEBetako marineek Salomon uharteetako Tulagi irla hartu zuten.
• 1967 – Indonesia, Malaysia, Filipinak, Singapur eta Thailandiako gobernuek Asia Hego-ekialdeko Nazioen Elkartea (ASEAN) sortu zuten.
• 1981 – 1981eko Irlandako gose greban ari zen Thomas McElwee IRAko presoa hil zen Maze espetxean.
• 1990 – Sutea piztu zen Garoñako zentral nuklearrean. Hirugarren mailako geraera gisa katalogatu zen.
• 1991 – Varsoviako irrati masta, inoiz eraiki den egiturarik garaiena, erori egin zen.
• 2006 – Galizia osoan zehar suteak, ezezagunek pizturiko suek 80.000 hektarea erre zituzten bi astetan, lau hildako eraginez. Poliziak 41 pertsona atxilotu zituen, ustez suteak eragiteagatik.
• 2023 – Hawaiin baso-sute larri batzuk gertatu zirela eta, larrialdi-deklarazio bat sinatu zen.

• 1986 – Stand by Me ("Nirekin Konta Ezak") filma estreinatu zen, Rob Reinerek zuzendu eta Wil Wheaton, River Phoenix, Corey Feldman, Jerry O'Connell, Kiefer Sutherland eta Richard Dreyfuss aktoreek antzeztu zutelarik.

• 2008 – Samuel Sanchez Euskalteleko txirrindulariak errepide probako urre olinpikoa irabazi zuen.

• 1753 – José Justo Salcedo, bizkaitar itsasgizona (h. 1825).
• 1882 – Emiliano Mujika, euskal idazlea (h. 1949).
• 1884 – Louis Mardochée Lévy, lehen mundu gerran armada uzteaz akusatuta fusilatutako euskalduna (h. 1915).
• 1888 – Emiliano Eizagirre, gipuzkoar sendagilea eta ikerlaria, espainian tisiologiaren sortzailetzat hartua (h. 1967).
• 1894 – Emilia Arraiza Garín, nafarra, Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (h. 1936)
• 1904 – Ciriaco Errasti, euskal herritar futbolaria (h. 1984).
• 1908 – José Goñi Aizpurua, gipuzkoar kazetari tradizionalista (h. 1964).
• 1934 – Adolfo Eraso, nafar geologo, glaziologo eta hidrologoa (h. 2021).
• 1938 - Miguel Iribertegui, nafar fraide, idazle, musikari, poeta eta eskultore domingotarra (h. 2008).
• 1948 – Amaia Lasa, gipuzkoar idazlea.
• 1958 – Francis Lalanne, jordano-euskaldun jatorriko lapurtar aktore eta abeslaria.
• 1963 – Juan Maria Altuna, Txisun, gipuzkoar arraunlari ohia.
• 1969 – Roberto Etxebarria, bizkaitar trikitilaria.
• 1972 – Jorge Fernández Madinabeitia, euskal aktore eta telebista-aurkezlea.
• 1974 – Ruben Beloki, esku huskako nafar pilotari ohia.
• 1979 – Gorka Zubeldia, gipuzkoar aktorea.
• 1980 –
  • Alicia Amatriain, gipuzkoar ballet dantzaria.
  • Amancay Gaztañaga, ekuadortar-gipuzkoar musikaria, abeslaria, aktorea eta antzerki zuzendaria, Guayaquilen.
• 1984 – Arrate Orueta, bizkaitar futbolari ohia eta medikua.
• 1988 – Oier Barrado, bizkaitar futbolaria.
• 1992 – Ane Labaka, gipuzkoar bertsolaria.
• 1996 – Jon Aspiazu Mendizabal, bizkaitar futbolaria.
• 2002 - Markel Goikoetxea, bizkaitar futbolaria.

• 1709 – Tokugawa Ietsugu, Tokugawa shogunerriko zazpigarren shoguna (h. 1716).
• 1748 – Johann Friedrich Gmelin, alemaniar naturalista, botaniko, entomologo eta malakologoa (h. 1804).
• 1790 – Ferenc Kölcsey, hungariar idazlea (h. 1838).
• 1809 – Ljudevit Gaj, kroaziar hizkuntzalari, politikari, kazetari eta idazlea (h. 1872).
• 1823 – Augustin Théodule Ribot, frantziar margolaria (h. 1891).
• 1832 – Jurgi Saxoniakoa, Saxoniako erregea (h. 1904).
• 1847 - Alice Gulick, estatubatuar misiolari protestante eta pedagogoa, Colegio Norteamericanoren fundatzailea Donostian (h. 1903).
• 1849 – Vera Zasulitx, errusiar mugimendu iraultzailearen beteranoetako bat eta errusiar marxismoaren hastaileetako bat (h. 1919).
• 1857 – Cécile Chaminade, frantziar musikagile eta piano-jotzailea (h. 1944).
• 1861 – William Bateson, ingeles biologoa (h. 1926).
• 1879 – Emiliano Zapata, Mexikoko Iraultzaren buruzagi nagusietakoa (h. 1919).
• 1880 –
  • Liubov Jegorova, errusiar ballet-dantzaria, koreografoa eta irakaslea (h. 1972).
  • Earle Page, Australiako 11. lehen ministroa (h. 1961).
• 1881 – Ewald von Kleist, Alemaniako landa mariskala Bigarren Mundu Gerran (h. 1954).
• 1889 – Leodegária de Jesus, brasildar poeta, argitaratzaile eta irakaslea (h. 1978).
• 1891 – Zofia Kossak-Szczucka, poloniar idazle eta militante katolikoa eta Bigarren Mundu Gerrako erresistentzia poloniarreko kidea (h. 1968).
• 1896 – Marjorie Kinnan Rawlings, estatubatuar idazlea (h. 1953).
• 1900 –
  • Alexis Minotis, greziar antzerki-zuzendari eta antzezlea (h. 1990).
  • Robert Siodmak, alemaniar-estatubatuar zinemagilea (h. 1973).
• 1901 –
  • Nina Berberova, errusiar-estatubatuar idazlea (h. 1993).
  • Ernest Orlando Lawrence, estatubatuar fisikaria, 1939ko Fisikako Nobel Saria (h. 1958).
• 1902 – Paul Dirac, britainiar fisikaria, 1933ko Fisikako Nobel Saria (h. 1984).
• 1905 – André Jolivet, frantziar musikagile eta orkestra-zuzendaria (h. 1974).
• 1910 – Sylvia Sidney, estatubatuar aktorea (h. 1999).
• 1918 – José Luis Ortega Monasterio, euskal jatorriko kataluniar musikagilea, habanera konpositore handienetako bat (h. 2004).
• 1919 –
  • Dino De Laurentiis, italiar zinema ekoizlea (h. 2010).
  • Hau Pei-tsun, Taiwango lehen ministroa (h. 2020).
• 1921 – Esther Williams, estatubatuar igerilari eta aktorea (h. 2013).
• 1925 – Alija Izetbegović, lehendabiziko Bosnia-Herzegovinako presidentea (h. 2003).
• 1928 – François Remetter, frantziar futbol atezaina (h. 2022).
• 1929 –
  • José Luis Borau, espainiar zinema zuzendari, ekoizle, aktore eta gidoigilea (h. 2012).
  • Luis García Meza Tejada, Boliviako diktadorea (h. 2018).
• 1931 – Roger Penrose, britainiar fisikaria eta matematikaria, 2020ko Fisikako Nobel Saria.
• 1934 – Romà Gubern, kataluniar zinemaren ikerlea.
• 1937 –
  • Jorge Cafrune, argentinar abeslari folklorikoa eta bertako herri kulturaren ikertzaile, biltzaile eta zabaltzailea (h. 1978).
  • Dustin Hoffman, estatubatuar aktorea.
• 1940 –
  • Just Jaeckin, frantziar zinema zuzendaria (h. 2022).
  • Dennis Tito, estatubatuar enpresaburu aberatsa, lehenengo espazio-turista izateagatik ezaguna.
• 1941 – Earl Boen, estatubatuar aktorea (h. 2023).
• 1944 – Joaquín Arozamena, espainiar kazetaria.
• 1947 – Miguel Blesa, espainiar funtzionario eta finantziaria, Caja Madrideko kudeaketa kontseiluko presidentea (h. 2017).
• 1948 –
  • Akira Matsunaga, japoniar futbolari ohia.
  • Emilio Pérez Touriño, Galiziako Xuntako presidentea.
  • Svetlana Savitskaia, sobietar kosmonauta ohia.
• 1949 – Keith Carradine, estatubatuar zinema eta telebistako aktore, kantautore eta abeslaria.
• 1950 –
  • Martine Aubry, frantziar politikari sozialdemokrata, Alderdi Sozialistako burua.
  • Inés Medina, espainiar artista garaikidea, irakaslea, pedagogoa eta ikertzailea.
• 1951 –
  • Louis van Gaal, herbeheretar futbolari ohi eta entrenatzailea.
  • Mohamed Morsi, Egiptoko presidentea, Egiptoko historian demokratikoki aukeratutako lehenengo presidentea (h. 2019).
  • Mamoru Oshii, japoniar anime film-zuzendari eta -idazlea.
• 1952 – Jostein Gaarder, norvegiar idazle eta filosofoa.
• 1953 – Nigel Mansell, 1 Formulako britainiar pilotu ohia.
• 1956 –
  • Cecilia Roth, argentinar aktorea.
  • Birgit Vanderbeke, alemaniar idazlea (h. 2021).
• 1957 – Liselotte Blumer, suitzar badminton jokalari ohia.
• 1958 – Akihiro Nishimura, japoniar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1960 – Paolo Pezzi, italiar-errusiar elizgizona.
• 1961 – The Edge, irlandar musikaria, U2 taldeko gitarrajolea.
• 1964 –
  • Giuseppe Conte, Italiako lehen ministroa.
  • Elisabeta Guzganu-Tufan, errumaniar floretista.
• 1969 –
  • Zulya Kamalova, tartaro jatorriko australiar abeslaria (h. 2024).
  • Faye Wong, txinatar C-pop abeslari eta aktorea.
• 1970 – Chester Williams, hegoafrikar errugbilaria (h. 2019).
• 1975 –
  • Raquel Meroño, espainiar aktore, telebista aurkezle eta modeloa.
  • Makoto Tanaka, japoniar futbolari ohia.
• 1976 –
  • Tawny Cypress, estatubatuar aktorea eta modeloa.
  • Samah Jabr, palestinar psikiatra, psikoterapeuta eta idazlea.
• 1981 –
  • Roger Federer, suitzar tenislaria, historiako inoizko hoberenetarikoa.
  • Mirjana Povic, serbiar astrofisikaria eta aktibista.
• 1982 – Enrico Franzoi, italiar txirrindulari ohia.
• 1983 – Matilde Borromeo, italiar jauzi-zaldien hazlea eta zaldi-jauzien kirolaria.
• 1984 –
  • Owen Jones, ezkerreko britainiar zutabegile, idazle, iritzi emaile eta aktibista politikoa.
  • Maria Jose Pons, kataluniar futbolaria.
• 1985 –
  • Valeria Vegas, espainiar idazlea eta dokumentalgilea.
  • Anita Włodarczyk, poloniar mailu-jaurtitzailea, munduko onenatzat hartua.
• 1986 –
  • Kateryna Bondarenko, ukrainar tenislaria.
  • Kasper Hämäläinen, finlandiar futbolaria.
• 1987 –
  • Katie Leung, eskoziar aktorea.
  • Jazell Barbie Royale, estatubatuar emakumezko modelo transgeneroa, Miss International Queen edertasun lehiaketa irabazi zuen lehenengo emakume beltzarana.
  • María Pina, espainiar saskibaloi-jokalaria.
• 1991 – Marta Corredera, kataluniar futbolaria.
• 1992 - Tamara Andrés, galiziar idazlea eta itzultzailea.
• 1993 – Carolina Iglesias, Percebes y Grelos galiziar umoregilea, gidoilaria eta youtuberra.
• 1995 –
  • Andrei Ilialetdinov, erzieraren aldeko ekintzailea.
  • Netiporn Sanesangkhom, thailandiar ekintzaile politikoa (h. 2024).
• 1998 – Shawn Mendes, kanadar abeslari eta konpositorea.
• 2009 – Marta Kessler, errusiar aktorea.

• 1648 – Esteban Azkarraga, gipuzkoar militar eta funtzionarioa, Yucatángo gobernadorea.
• 1690 – Juan Bautista Zelaiaran, gipuzkoar aitoren seme eta politikaria (j. 1624).
• 1816 – Blas de Laserna, nafar musikagilea, Madrilen (j. 1751).
• 1975 – Joaquín Arrarats, nafar kazetari eta historialaria (j. 1898).
• 2000 – Joxe Mari Korta, gipuzkoar enpresaburua eta ADEGIko presidentea, ETAk eraila (j. 1943).
• 2003 –
  • Ángel Galíndez, bizkaitar ingeniari agronomoa, Bilboaldeko ur-horniduran funtsezko papera izan zuena, eta Bizkaiko Bankuko presidentea (j. 1918).
  • Felipe Gómez Alonso, salamancar kazetaria eta argitaratzailea, gerraondoko Nafarroa Garaiko euskaltasunaren erreferentea (j. 1903).
• 2013 – Koxme Lizaso, gipuzkoar bertsolaria (j. 1937).
• 2016 – Tomas Murua, gipuzkoar eskultorea (j. 1928).
• 2017 – Carlos Bacigalupe, bizkaitar kazetaria (j. 1946).
• 2022 – Miren Iriarte, nafar itzultzailea (j. 1978).
• 2024 – Joxe Ramon Zubimendi Imaz, gipuzkoar idazlea eta egokitzailea (j. 1952).

• 869 – Lotario II.a, Lotaringiako erregea.
• 1270 – Margarita Siziliakoa, Sizilia eta Alemaniako printzesa (j. 1241).
• 1295 – Ottone Visconti, italiar apaiza, Milango artzapezpikua (j. 1207).
• 1533 – Lucas van Leyden, holandar margolari, grabatzaile eta marrazkilaria (j. 1494).
• 1550 – Juana Millán, Aragoiko lehen emakume inprimatzailea eta Iberiar Penintsulako lehenengoetako bat.
• 1588 – Alonso Sánchez Coello, espainiar margolaria.
• 1617 – Tarquinia Molza, italiar abeslari, poeta, orkesta zuzendari eta filosofo naturala (j. 1542).
• 1685 – Giovanni Battista Salvi da Sassoferrato, italiar margolaria (j. 1609).
• 1694 – Antoine Arnauld, frantziar apaiza, teologoa, filosofoa eta matematikaria (j. 1612).
• 1759 – Carl Heinrich Graun, alemaniar musikagile eta tenorra (j. 1704).
• 1788 – Louis François Armand de Vignerot du Plessis, frantziar mariskala (j. 1696).
• 1796 – Franz Anton Maulbertsch, austriar margolari eta grabatzailea (h. 1724).
• 1827 – George Canning, Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1770).
• 1848 – Francisco Amorós, Soteloko markesa, espainiar pedagogo eta militarra (j. 1770).
• 1855 – Guglielmo Pepe, italiar militarra (j. 1783).
• 1863 – Angus MacAskill, Giant MacAskill, garaiera eta indar handiko eskoziarra, bere garaian historiako erraldoi garaiena (j. 1825).
• 1869 – Roger Fenton, britainiar argazkilaria (j. 1819).
• 1888 – Jørgen Roed, Danimarkako Urre Aroko erretratu egile margolaria (j. 1808).
• 1889 – Benedetto Cairoli, Italiako lehen ministroa (j. 1825).
• 1897 –
  • Jacob Burckhardt, suitzar arte eta kulturaren historialaria (j. 1818).
  • Antonio Cánovas del Castillo, espainiar politikaria (j. 1828).
• 1898 – Eugène Boudin, frantziar margolaria (j. 1824).
• 1902 – James Tissot, frantziar margolaria (j. 1836).
• 1905 – Pedro Altube, euskal jatorriko estatubatuar abeltzaina, Spanish Ranch etxaldearen sortzaileetako bat (j. 1827).
• 1908 – Joseph Maria Olbrich, austriar arkitektoa, Vienako Sezesioa mugimenduaren sortzaileetako bat (j. 1867).
• 1939an, Botako zelaian fusilatuak:
  • Virgínia Amposta Amposta, kataluniar sindikalista eta maistra, fusilatua (j. 1903).
  • Elionor Malich Salvador, kataluniar errepublikanoa.
• 1942 – María "La Jabalina", espainiar militante anarkista, Frankoren diktadurak fusilatutako azken emakumea (j. 1917).
• 1943 – Esma Redžepova, Mazedoniako erromaniar abeslari eta konpositorea (h. 2016).
• 1944 –
  • Albrecht von Hagen, alemaniar legelaria eta erresistentziako kidea, Hitler hiltzeko atentatu eta huts egin zuena, urkatua (j. 1904).
  • Juliusz Kaden-Bandrowski, poloniar idazle eta kazetaria (j. 1885).
• 1945 – Jakov Protazanov, errusiar zinema zuzendaria eta gidoilaria (j. 1881).
• 1947 – Anton Denikin, errusiar jenerala (j. 1872).
• 1959 –
  • Luis Araquistáin, espainiar politikari sozialista (j. 1886).
  • Albert Namatjira, australiar margolaria, Australiako arte indigenaren aitzindaria (j. 1902).
  • Luigi Sturzo, italiar politikaria, soziologoa eta apaiza (j. 1871).
• 1967 – Jaromír Weinberger, txekiar musikagilea (j. 1896).
• 1974 – Baldur von Schirach, alemaniar politikari nazia (j. 1907).
• 1977 – Eduard Roschmann, austriar SSko teniente eta komandante nazia (j. 1908).
• 1979 – Lionel Cooper, hegoafrikar matematikaria (j. 1915).
• 1981 – Thomas McElwee, irlandar errepublikarra, Behin-behineko IRAko kidea, 1981eko Irlandako gose greban (j. 1957).
• 1985 – Louise Brooks, estatubatuar flapper, aktore eta dantzaria (j. 1906).
• 1988 – Félix Leclerc, Quebecdar egile abeslari, olerkari, idazle eta aktorea, Quebeceko burujabetzaren alde nabarmendua (j. 1914).
• 1991 – James Irwin, estatubatuar astronauta (j. 1930).
• 1994 – Leonid Leonov, sobietar eleberrigilea (j. 1899).
• 1996 – Nevill Francis Mott, ingeles fisikaria, 1977ko Fisikako Nobel Saria (j. 1905).
• 1997 – Paul Rudolph, estatubatuar arkitektoa (j. 1918).
• 2001 – Jean Dorst, frantziar zoologoa, ornitologian espezializatua (j. 1924).
• 2004 – Fay Wray, kanadar-estatubatuar aktorea (j. 1907).
• 2005 –
  • Suzy Arruda, brasildar aktorea (j. 1917).
  • Barbara Bel Geddes, estatubatuar aktorea (j. 1922).
• 2009 – Daniel Jarque, Reial Club Deportiu Espanyol futbol taldeko jokalaria (j. 1983).
• 2010 – Patricia Neal, estatubatuar aktorea (j. 1926).
• 2012 – Sancho Gracia, espainiar-uruguaiar aktorea (j. 1936).
• 2013 – Karen Black, estatubatuar aktore, gidoilari eta abeslaria (j. 1939).
• 2019 – Jean-Pierre Mocky, frantziar zinemagilea eta antzezlea (j. 1933).
• 2020 – Pere Casaldàliga, kataluniar teologo, elizgizon eta olerkaria, askapenaren teologiaren kide nabarmenetakoa (j. 1928).
• 2022 –
  • Darryl Hunt, ingeles musikaria, The Pogues taldeko kidea (j. 1950).
  • Olivia Newton-John, australiar abeslari eta aktorea (j. 1948).
• 2023 –
  • Federico Martín Bahamontes, Toledoko Arranoa, espainiar txirrindularia (j. 1928).
  • Sixto Rodriguez, estatubatuar musikagile eta konpositorea (j. 1942).

• Sehaska egutegiko izendegia: Txomin/Txomen/Txomeka eta Maiana.

Urteko hilak
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua

Abuztuaren 7 | Urteko egutegi | Abuztuaren 9