Fablok 1D

SM30
	; SM30-039 w skansenie w Karsznicach
Producent	Fablok Chrzanów
Lata budowy	1957–1970
Układ osi	Bo′Bo′
	Wymiary
Masa służbowa	36 t
Długość	10 140 mm
Szerokość	3130 mm
Wysokość	4300 mm
Średnica kół	850 mm
	Napęd
Trakcja	spalinowa
Typ silników	3DVSRa-350; Wola V-Roka 300
Pojemność zbiorników paliwa	750 l
	Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa	220 kW
Maksymalna siła pociągowa	75 kN
Rodzaj przekładni	elektryczna
Prędkość konstrukcyjna	60 km/h
Nacisk osi na szyny	9 t
System hamulca	samoczynny Knorra
	Parametry użytkowe
Sterowanie wielokrotne	brak
System ogrzewania	brak
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fablok 1D (typ fabryczny Ls300, seria PKP SM30) – lokomotywa spalinowa przeznaczona do pracy manewrowej i prowadzenia lekkich pociągów.

Historia

Lokomotywa została zaprezentowana w 1956 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Zakupem spalinowozu były zainteresowane koleje wschodnioniemieckie, jednak ostatecznie lokomotywa nie została wyeksportowana z powodu nieodpowiedniej konstrukcji. Wyprodukowano ponad 1000 egzemplarzy, z których 293 zostały zakupione przez PKP, zaś pozostałe były eksploatowane w zakładach przemysłowych. Lokomotywa SM30-001 została przydzielona do dyrekcji krakowskiej. Maszyny tej serii były przeznaczone do pracy manewrowej^[1].

Konstrukcja

W lokomotywie zastosowano szeregowo-równoległe przełączanie silników oraz osłabianie wzbudzenia. Zainstalowana została wymuszona wentylacja zewnętrzna prądnicy pomocniczej i silników trakcyjnych. Do regulacji wzbudzenia wykorzystano oporniki przełączane nastawnikiem. Regulator obrotów był wielozakresowy^[1].

Pierwotnie lokomotywa była napędzana silnikiem spalinowym Wola-V-Roka 300 o mocy 300 KM, w późniejszym okresie zastąpionym przez silnik 2DVSa-350 o mocy 350 KM. W latach 80. XX wieku część lokomotyw zmodernizowano stosując silniki 16H12A (licencja Henschel).

Pudło lokomotywy wspierało się na dwóch dwuosiowych wózkach (układ Bo′Bo′). Siłę pociągową zapewniały cztery elektryczne silniki trakcyjne LT-31 lub Lka-310 zawieszone na osiach w sposób półodsprężynowany – „za nos”, czyli z jednej strony silnik jest osadzony na osi zestawu kołowego za pomocą dwóch łożysk ślizgowych, a z drugiej strony opiera się wspornikiem silnika trakcyjnego na wsporniku wózka poprzez wahacz i podwójne sprężyny (zawieszenie tramwajowe).

Na bazie spalinowozów serii SM30 powstały lokomotywy serii SP30, wyposażone w instalację elektrycznego ogrzewania wagonów (napięcie 500 V, energia elektryczna czerpana z prądnicy głównej).

Galeria

Lokomotywa SM30-231 w Żabnie
SM30-176 na terenie lokomotywowni Lublin
SM30-550
SM30-1096 spółki Majkoltrans
SM30-195 należąca do PKP PLK
SM30-507 KSK we Wrocławiu podczas manewrów
SM30-211 w skansenie taboru kolejowego w Chabówce
SM30 w malowaniu LHS

Zobacz też

lista lokomotyw spalinowych eksploatowanych w Polsce

Przypisy

↑ ^a ^b Maciej Dobrowolski. Rozwój układów i wyposażenia elektrycznego pojazdów trakcji spalinowej w Polsce. „Technika Transportu Szynowego”. 10/1996, s. 9–20. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.).

Bibliografia

Zdzisław Walbiner: Lokomotywa spalinowa serii SM30. Wyd. drugie rozszerzone. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1968. (pol.).

[TTS_10/1996-1] Maciej Dobrowolski. Rozwój układów i wyposażenia elektrycznego pojazdów trakcji spalinowej w Polsce. „Technika Transportu Szynowego”. 10/1996, s. 9–20. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.).

[2] Kursywą zaznaczone serie wycofane z ruchu liniowego.

[:1-3] Wymienione tylko ważniejsze serie.

[1]

Lokomotywy elektryczne	EP01^[A] EP02 EP03 EU04 EU05 EP05 ET05 EU06 EU07 EU07A EP07 EP08 EP09 EM10 ET11) ET13 EU20 ET21 ET22 ET23 EP23 EU40 ET40 EP40 ET41 ET42 EU43 (Adtranz) EU44/EU45 EU46 Traxx EU43/EU47 2E EL2 EL.200 131 182 183 BR1822 E189 207E Griffin (EU160 * EU200) Dragon (ET25 * ET26 * ET43) Gama (111Eb * 111Ed * 111Eo * 111DE)
Lokomotywy spalinowe	SM01 SM02 SM03 SM04 SM15 SM25 SM30 SP30 SM31 SP32 SM32 SM40 ST40 SM41 SM42 SM42-6Dg SU42 SP42 ST43 ST44 SP45 SU45 ST45 SU46 ST46 SP47 SM48 ST48 SP49 SM60 SU160 SU175 410D Ls60 S200 T448p Maxima Class 66 BR232 Traxx BR285 MaK DE 6400
Lokomotywy parowe^[B]	Oc1 Od2 Od13 Oi2 Ok1 Ok22 Ok55 OKa1 OKe1 OKi1 OKi2 OKl27 OKo1 OKz32 Ol12 Ol49 Om101 Os24 Pk1 Pk2 TKb TKh1 TKh49 TKi3 TKp Śląsk TKr55 TKt1 TKt2 TKt3 TKt48 TKw1/TKw2 Tp2 Tp3 Tp4 Tp109 Tr5 Tr7 Tr12 Tr20 Tr21 Tr103 Tr103^P Tr201 Tr202 Tr203 Tw1 Tw11 Tw12 Ty1 Ty2/Ty42 Ty3/Ty43 Ty4 Ty5 Ty23 Ty37 Ty45 Ty51 Ty246 Pd5 Pm2 Pm3 Pn12 Pu29 Pt31 Pm36 Pt47 1U TKh4b TKi3b TKpb 3 TKz
Elektryczne wagony i zespoły trakcyjne	EW51 EW52 EW53 EW54 EW55 EN56 EN57 EW58 ED59 EW60 EN61 (14WE) ED70 EN71 ED72 ED73 ED74 FLIRT (EN75 * ER75 * ED160) Elf (21WE (EN62) * 22WE (EN76) * 27WE * 34WE (EN96)) Acatus Plus (EN64 * EN99) EN77 EN80 EN81 EW90 EW91 EW92 EN94 EN95 EN97 EN100 19WE 20WE Impuls (EN63 (36WE) * ED78 (31WE) * EN98 (37WE) * 35WE) ED161 ED250 227M * 228M
Spalinowe zespoły trakcyjne	MR/MRD SA108 SA109 SA110 SA131 * SA132 * SA133 * SA134 SA136 SA137 * SA138 SA139 SA140 (222M) SN83 SN84 VT627 VT628 Y DSB MA 810 SA95 (36WEhd)
Autobusy szynowe	SN81 SA101 SA102 SA104 SA105 SA107
Spalinowe wagony silnikowe	SAx SBx SA103 * SA106 * SA135 SN52 SN61 SD80 SN80 SN82 VT627
Parowozy wąskotorowe^[B]	Px29 Px38 Px48 Px49 Pw53 T49/Ryś Tx26 Tw47 Tw53 Las47 Kp4 Px5/Px6
Spalinowozy wąskotorowe	Ld1/Wls40/50 2WLs40/50 WLs75 WLp50 V10C Lyd1/Wls150/180 Lyd2 Lxd2 GLs30
Wąskotorowe spalinowe wagony silnikowe	MBxc1, MBxd1 (341-358, 161-169) MBxd2 MBd1