2009
godina
Godina 2009 (MMIX) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak. Označena je kao:
- Međunarodna godina astronomije
- Međunarodna godina prirodnih vlakana
Milenijum: | 3. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 20. vijek – 21. vijek – 22. vijek |
Decenija: | 1970-e 1980-e 1990-e – 2000-e – 2010-e 2020-e 2030-e |
Godine: | 2006 2007 2008 – 2009 – 2010 2011 2012 |
Gregorijanski | 2009. (MMIX) |
Ab urbe condita | 2762. |
Islamski | 1430–1431. |
Iranski | 1387–1388. |
Hebrejski | 5769–5770. |
Bizantski | 7517–7518. |
Koptski | 1725–1726. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 2064–2065. |
• Shaka Samvat | 1931–1932. |
• Kali Yuga | 5110–5111. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4645–4646. |
• 60 godina | Yin Zemlja Vo(l) (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 12009. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj
uredi- 1. 1. - Slovačka uvela euro;
- 1. 1. - Francuska preuzela od Hrvatske predsedavanje Vijećem sigurnosti UN;
- 1. 1. - Češka preuzela predsedavanje EU od Francuske;
- 1. 1. - U Norveškoj dozvoljeno sklapanje istopolnih brakova, usvajanje dece u istim, kao i veštačka oplodnja za žene u istopolnim brakovima;
- 1. 1. - U Hrvatskoj stupio na snagu zakon o suzbijanju diskriminacije.
- 2. 1. - Dve eksplozije u Kosovskoj Mitrovici, šest povređenih.
- 3. 1. - Rat u Gazi 2008.-2009.: Izrael započinje kopnenu invaziju.
- 7. 1. - Rusko-ukrajinski gasni sporovi: prekinuta sva isporuka ruskog gasa preko Ukrajine - Gasna kriza traje do 19. 1., pogađa više evropskih zemalja.
- 8. 1. - U Splitu podignute optužnice protiv petorice zbog zločina u Lori.
- 9. 1. - Časopis The Banker proglasio guvernera HNB Željka Rohatinskog za najboljeg guvernera na svetu u 2008.
- 15. 1. - "Čudo na Hadsonu": US Airways let 1549 se spustio na reku Hadson u Njujorku, svi putnici evakuisani.
- 16. 1. - 1. 2. - Svjetsko prvenstvo u rukometu - Hrvatska 2009.: Francuska 1, Hrvatska 2, Srbija 8.
- 17. 1. - Izrael proglasio kraj napada na Pojas Gaze.
- 20. 1. - Inauguracija američkog predsjednika Baracka Obame;
- 20. 1. - U Rijeci pronađen najveći mozaik u Hrvatskoj, ostatak ranokršćanske bazilike iz 4. ili 5. stoljeća.
- 22. 1. - Predsednik Srbije Boris Tadić uputio protest generalnim sekretarima NATO i UN zbog formiranja Kosovskih bezbednosnih snaga.
- 22. 1. - Miladin Kovačević, koji se u SAD tereti zbog nanošenja teških telesnih povreda, posetio Skupštinu Srbije u pratnji poslanika SRS.
- 23. 1. - Miroslav Lajčak podneo ostavku na mesto Visokog predstavnika EU u BiH.
- 24. 1. - Dve eksplozije u Kosovskoj Mitrovici, bez povređenih.
- 26. 1. - Islandska finansijska kriza (2008-2011): premijer Geir Haarde daje ostavku nakon 14 nedelja protesta i iz zdravstvenih razloga; od 1. februara mu sledi Jóhanna Sigurðardóttir, prva otvorena lezbejka na čelu neke vlade.
- 27. 1. - 21-godišnji ruski vojnik Aleksandar Glukov dezertirao iz svoje jedinice u Južneoj Osetiji i prešao na jug Gruzije, navodeći da mu je bilo dosta vojne službe u tom području.[1]
- 30. 1. - Srbija počela da primenjuje Prelazni trgovinski sporazum sa EU.
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Patrijarh moskovski Kiril ustoličen kao novi poglavar Ruske pravoslavne crkve.
- 3. 2. - Folk pevač Aca Lukas lakše ranjen u pucnjavi na Novom Beogradu;
- 3. 2. - Federalni sud Australije odbio žalbu Kapetana Dragana na izručenje Hrvatskoj (ali vidi 4. sept/ruj.).
- 7. 2. - Nakon rekordnih temperatura u Melbourne-u (46 °C) počinju najsmrtonosniji šumski požari u Australiji.
- 8. 2. - U mađarskom gradu Vespremu, huligani ubili rumunjskog rukometnog reprezentativca Mariana Cozmu, a teško su ranili hrvatskog rukometnog reprezentativca Ivana Pešića i srpskog rukometnog reprezentativca Žarka Šešuma.
- 9. 2. - SZO objavila da je u Zimbabveu od kolere obolelo 69.000 osoba.
- 10. 2. - Gazprom Njeft preuzeo 51% kapitala NIS, za šta je uplatio 400 miliona eura.
- 11. 2. - Privremeno prekinuto suđenje Vojislavu Šešelju u Hagu.
- 11. 2. - Lider opozicije Morgan Tsvangirai postaje premijer Zimbabvea (do 2013) na osnovu prošlogodišnjeg sporazuma sa predsednikom Mugabeom.
- 15. 2. - Gen-ppuk. Miloje Miletić novi načelnik generalštaba Vojske Srbije (umesto Zdravka Ponoša).
- 16. 2. - U Venezueli referendumom odobrene ustavne promjene kojima je ukinuto ograničenje broja predsjedničkih mandata.
- 17. 2. - U Kambodži počelo suđenje Kaing Guek Eavi, bivšem lideru Crvenih Kmera
- 19. 2. - Srpska vlada u tajnosti odlučila da će platiti 900.000 dolara odštete porodici Brajana Štajnhauera, za čije je premlaćivanje optužen Miladin Kovačević (što će objaviti "Borba").
- 20. 2. - Rusija ukinula vize građanima Srbije.
- 22. 2. - 81. dodjela Oscara: najbolji film Slumdog Millionaire, ukupno osam nagrada od 10 nominacija, The Curious Case of Benjamin Button tri od 13, The Dark Knight i Milk po dve od po osam nominacija.
- 24. 2. - Vlade Divac izabran za predsednika Olimpijskog komiteta Srbije.
- 25. 2. - Deset stražara Okružnog zatvora u Beogradu suspendovano zbog propusta - u ćeliji Legije pronađen plastični pištolj.
- 26. 2. - Presude Haškog tribunala u vezi optužbi za ratne zločine na Kosovu 1999.: Milan Milutinović oslobođen, Nikola Šainović, Nebojša Pavković i Sreten Lukić na po 22 godine, Vladimir Lazarević i Dragoljub Ojdanić na po 15 godina (Šainović i Lazarević oslobođeni 2015.).
Mart/Ožujak
uredi- 2. 3. - Joao Bernardo Viera, predsjednik Gvineje Bisao ubijen prilikom napada vojske na predsjedničku palaču;
- 2. 3. - U Srbiji usvojen Zakon o oduzimanju imovine stečene kriminalom.
- 3. 3. - U Srbiji rehabilitovana glumica Žanka Stokić;
- 3. 3. - U Beogradu osuđena "saobraćajna mafija" (prevare sa naplatom odštete za saobraćajne udese).
- 3. 3. - U pakistanskom Lahoreu napadnut autobus sa kriketašima iz Šri Lanke, poginulo 6 policajaca i dva civila.
- 4. 3. - Međunarodni krivični sud izdao nalog za hapšenje Omara al-Bashira, predsjednika Sudana.
- 7. 3. - NASA je započela misiju Kepler, s ciljem potrage za planetama van Sunčevog sistema.
- 9. 3. - Nata Mesarević v. d. predsednica Vrhovnog suda Srbije.
- 11. 3. - Valentin Incko imenovan za specijalnog predstavnika EU u BiH;
- 11. 3. - 17-godišnji Thomas Kreschmer ubio 17 osoba u njemačkom gradu Winnendenu.
- 12. 3. - Presude za zločin na Ovčari (od 18 optuženih, 5 oslobođeno, ostali 5 do 20 godina robije).
- 13. 3. - U drugostepenom procesu oslobođen zbog nedostatka dokaza Fljorim Ejupi, prethodno osuđen na 40 godina zbog miniranja "Nišekspresovog" autobusa kod Podujeva 2001. (poginulo 12 Srba).
- 17. 3. - Na Madagaskaru vojska državnim udarom svrgava predsjednik Marca Ravalomananu i na njegovo mjesto postavlja dotadašnjeg opozicijskog čelnika Andyja Rajoleinu;
- 17. 3. - Momčilo Krajišnik u Hagu pravosnažno osuđen na 20 godina zbog zločina nad Muslimanima 1992. (pušten 2013).
- 23. 3. - Časna sestra Amadeja Pavlović posmrtno je dobila priznanje kao Pravednica među narodima za spašavanje jedne židovske djevojčice.
- 25. 3. - Dogovor Srbije i MMF o tri milijarde eura kredita Srbiji u naredne dve godine;
- 25. 3. - Od posledica aktiviranja bombe koja je bila postavljena na ulazna vrata, poginula Radica Lukić, supruga sudije za prekršaje iz Knjaževca.
- 26. 3. - U Srbiji usvojen Zakon protiv diskriminacije, kome su se verske zajednice protivile zbog prava osoba manjinskih seksualnih orijentacija.
- 29. 3. - Izbori za poslanike Skupštine Crne Gore 2009.: apsolutnu većinu osvojila koalicija okupljena oko premijera Mila Đukanovića;
- 29. 3. - U Zagrebu je svečano proslavljeno dovršenje obnove Crkve sv. Marka, koje je započeto prije 25 godina.
- 30. 3. - U kragujevačkoj "Zastavi" sklopljen prvi Fiat Punto.
- 31. 3. - Narodna skupština Republike Srbije otpočela zasedanje u renoviranoj sali Doma narodne skupštine (bivša Savezna skupština);
- 31. 3. - U Beogradu otvoren tržni centar "Ušće" površine 130.000 kvm.
April/Travanj
uredi- 1. 4. - Hrvatska i Albanija zvanično postale članice NATO-a;
- 1. 4. - Specijalno tužilaštvo u Srbiji podiglo optužnicu protiv gradonačelnika Zrenjanina, Gorana Kneževića, i još 21 osobe, zbog krivičnog dela zločinačkog udruživanja, zloupotrebe službenog položaja, primanja mita, i davanja mita (Knežević oslobođen odgovornosti 2010).
- 1. 4. - Švedski parlament je usvojio novi zakon o braku koji je spolno neutralan, a stupa na snagu 1. 5.
- 1. 4. - Nevladine organizacije u Srbiji podnele prijavu protiv Dobrice Ćosića zbog "izazivanja nacionalne, rasne i verske mržnje" na osnovu citata iz njegove knjige Vreme zmija–Pišćevi zapisi 1999-2000 - usledila rasprava u javnosti.
- 1. 4. - Slučaj Miladina Kovačevića prepušten srpskom pravosuđu.
- 2. 4. - Londonski samit G20: u principu dogovoreno 1.100 milijardi dolara za razne programe stabilnosti i oporavka.
- 5. 4. - Severna Koreja navodno lansirala satelit Kwangmyŏngsŏng-2, što izaziva osudu iz međunarodne zajednice.
- 6. 4. - Razorni zemljotres pogodio grad Akvilu u Italiji, blizu 300 mrtvih.
- 7. 4. - U Zagrebu je održana svečanost podizanja NATO-ve zastave ispred zgrade MORH-a.
- 8. 4. - Somalski pirati oteli američki brod MV Maersk Alabama, mornarica ga oslobodila četiri dana kasnije.
- 17. 4. - Puštena je u promet dionica autoceste A5 od Osijeka do Đakova dužine 32,5 kilometara.
- 21. 4. - Međunarodnom sudu pravde podneske u postupku za utvrđivanje legalnosti proglašenja nezavisnosti Kosova i Metohije podnijelo je ukupno 35 zemalja članica UN-a.
- 21. 4. - UNESCO pokrenuo Svetsku digitalnu biblioteku.
- 24. 4. - Štrajkač Zoran Bulatović u Novom Pazaru odsekao sebi prst;
- 24. 4. - Dobrivoje Tanasijević (Dan Tana) podneo ostavku na dužnost predsednika FK Crvena zvezda.
- 25. 4. - EULEKS snage intervenisale suzavcem kako bi sprečile sukob Srba i Albanaca u Brđanima (severna Mitrovica).
- 26. 4. - U Rijeci se održala akcija Homo si teć, jedno od najvećih humanitarno-sportskih događanja u Hrvatskoj.
- 27. 4. - Uhapšen Sreten Jocić zbog sumnje da je umešan u ubistvo Ive Pukanića i Nike Franjića 23. okt/list. 2008.;
- 27. 4. - U Podgorici osuđen Damir Mandić na 30 godina zbog ubistva Duška Jovanovića, urednika "Dana";
- 27. 4. - Svetska zdravstvena organizacija proglasila pandemiju virusa svinjskog gripa (ili 11. juna?), koji se pojavio u Meksiku - prvi evropski slučaj u Španiji.
- april - EU naređuje Francuskoj, Španiji, Irskoj i Grčkoj da smanje budžetski deficit.
Maj/Svibanj
uredi- 5. 5. - Veselin Šljivančanin pravosnažno osuđen u Hagu zbog zločina u Vukovaru 1991. na 17 godina (povećano sa 5, ali sledeće godine smanjeno na 10).
- 6. 5. - Damir Dokić (otac teniserke Jelene) priveden zbog pretnji australijskoj ambasadorki (osuđen na 15 meseci 11. 6.).
- 8. 5. - Branimir Glavaš osuđen u Zagrebu na 10 godina zbog zločina nad Srbima 1991, istog dana pobegao u BiH.
- 8 - 10. 5. - U Zagrebu je održano Europsko prvenstvo u karateu, hrvatski predstavnici izborili su se za šest medalja (5 pojedinačno - 3 zlatne - Petra Volf, Jelena Kovačević i Danil Domdjoni i 2 brončane - Ana Marija Čelan i Mirna Šenjug te ekipno ženske predstavnice također broncu).
- 9. 5. - Nakon 18 dana štrajka glađu, radnici firme "Prvi partizan" iz Kragujevca prekinuli štrajk nakon što je potpisan sporazum koji im garantuje povezivanje radnog staža i isplatu otpremnina.
- 10. 5. - Novak Đoković osvojio Otvoreno prvenstvo Srbije u tenisu, pobedivši u finalu Poljaka Lukasa Kubota sa 2:0 u setovima.
- 15. 5. - Ruski Gasprom potpisao sporazume sa gasnim kompanijama Srbije, Bugarske i Grčke za izgradnju gasovoda "Južni tok".
- 12 - 16. 5. - Eurosong 2009 u Moskvi: pobedio Alexander Rybak iz Norveške (Fairytale), Regina iz BiH 9. ("Bistra voda"), Igor Cukrov i Andrea Šušnjara iz Hrvatske 18. ("Lijepa Tena").
- 17. 5. - U Republici Hrvatskoj su održani lokalni i područni izbori, prvi od osamostaljenja u kojima su načelnici, gradonačelnici i župani bili birani neposredno.
- 17. 5. - Tamilski tigrovi priznali poraz na Sri Lanci - kraj građanskog rata započetog 1983.
- 18. 5. - Crnogorski predsednik Filip Vujanović u poseti Srbiji (prvi put od priznanja Kosova).
- 19 - 21. 5. - Džozef Bajden u poseti regionu: BiH 19., Beograd 20., Kosovo 21. maja; vladika Artemije nije hteo dati blagoslov za posetu Visokim Dečanima, što je Sabor SPC poništio.
- 21. 5. - Dragan Marić, privatnik iz Valjeva, sa dve bombe ušao u Predsedništvo Srbije preteći da će ih aktivirati ukoliko Vlada Srbije ne potpiše sa njim ugovor o vansudskom poravnanju. Nakon višečasovnih pregovora, Marića su jake policijske snage uspele da razoružaju i uhapse;
- 21. 5. - Afera oko tretmana narkomana koji se leče u centru "Crna Reka" u Srbiji.
- 25. 5. - Severna Koreja izveštava da je izvela drugu nuklearnu probu.
- 26. 5. - Vladan Lukić izabran za predsednika FK Crvena zvezda.
- maj - Na parlamentarnim izborima u Indiji pobijedila vladajuća Kongresna stranka.
Jun/Lipanj
uredi- 1. 6. - Air France let 447: avion Rio de Žaneiro - Pariz se srušio u Atlantski okean.
- 3. 6. - Kod Kostolca i Carskog mauzoleja pronađen skelet mamuta.
- 4 - 7. 6. - Na izborima za Evropski parlament pobijedila Evropska narodna partija (EPP).
- 4. 6. - Na Cetinje se sastali šefovi država jugoistočne Evrope na samitu "Raznolikost kulturne baštine - upravljanje i kulturna promocija".
- 8. 6. - Umro gabonski predsednik Omar Bongo, na vlasti od 1967.
- 10. 6. - Milo Đukanović po šesti put izabran za premijera Crne Gore.
- 10. 6. - U Srbiji ukinute vize za Rusiju.
- 12. 6. - Na iranskim predsedničkim izborima pobedio Mahmud Ahmadinežad, početak protesta pristalica opozicije (kandidat Mir-Hossein Mousavi).
- 15. 6. - Ministri spoljnih poslova zemalja članica Evropske unije postigli u Luksemburgu dogovor i izneli preporuku da se građanima Srbije i ostalih zemalja zapadnog Balkana ukinu vize za putovanje u države članice EU.
- 18. 6. - U Novom Sadu počeo Samit šefova država centralne Evrope.
- 21. 6. - Grenland preuzima kontrolu nad policijom, sudstvom i prirodnim resursima; grenlandski postaje jedini zvanični jezik.
- 23. 6. - U Bugarskoj, na osnovu Interpolove poternice, uhapšen Agim Čeku, bivši kosovski premijer i komandant OVK (ubrzo pušten).
- 25. 6. - u Los Anđelesu, od posledica srčanog udara, umro je Michael Jackson.
- 28. 6. - Ustavna kriza u Hondurasu: Vrhovni sud naredio smenu predsednika Zelaye zbog njegove namere da sazove glasanje o promeni ustava - vojska ga proterala iz zemlje.
- 30. 6. - Rat u Iraku: Američke trupe zvanično su predale kontrolu nad gradovima i suverenost nad Irakom domaćim vlastima i povukle se u izolovane baze. Time je zvanično okončana šestogodišnja okupacija, koja je otpočela invazijom 2003. godine. godine. Definitivno povlačenje je najavljeno za 2011. godinu (ipak, patrolirali su ulicama Mosula još nekoliko meseci, zbog zategnute situacije).
Jul/Srpanj
uredi- 1. 7. - Ivo Sanader iznenada podnosi ostavku na mjesto premijera Hrvatske i predsjednika HDZ i kaže da se povlači iz politike;
- 1. 7. - 12. 7. - Letnja univerzijada 2009. u Beogradu.
- 2. 7. - Poznati srpski glumac, Žarko Laušević, uhapšen u Sjedinjenim Američkim Državama zbog boravka u toj zemlji bez posedovanja emigrantske vize.
- 3. 7. - Vođa novopazarskih vehabija Senad Ramović osuđen na 13 godina zbog terorizma i nedozvoljenog držanja oružja i eksploziva.
- 5. 7. - Neredi u Ürümqiju, Ujguri napadaju Han Kineze, oko 200 mrtvih.
- 6. 7. - Jadranka Kosor izabrana za predsednicu Vlade Hrvatske.
- 7. 7. - U blizini Batajnice, srušio se MiG 29 Vojske Srbije, i tom prilikom poginuli su pilot Rade Ranđelović i vojnik Milan Ulemek.
- 8. 7. - NUNS podneo krivične prijave protiv osoba u raznim televizijama i novinama za sprovođenje "ratnohuškačke propagande" krajem '80-tih i početkom '90-tih.
- 9. 7. - Napad na žandarmeriju kod Lučana (Bujanovac, Srbija) - povređena dva žandarma.
- 13. 7. - U Ankari potpisan dogovor o izgradnji gasovoda Nabuko.
- 14. 7. - Dve osobe povređene od eksplozije bombe u Preševu.
- 15. 7. - Samit Pokreta nesvrstanih zemalja u Šarm el Šeiku, Egipat.
- 16. 7. - U saobraćajnoj nesreći kod Luksora poginulo devet srpskih državljana.
- 16. 7. - Island aplicirao za članstvo u EU (nova vlada odustala 2013.).
- 17. 7. - 2. 8. - Svetsko prvenstvo u vodenim sportovima 2009. u Rimu: Milorad Čavić zlatna i srebrna medalja, Nađa Higl zlatna, vaterpolo reprezentacija Srbije zlatna i vaterpolo reprezentacija Hrvatske bronzana medalja.
- 20. 7. - Braća Milan i Sredoje Lukić osuđeni u Hagu na doživotnu odn. 30 godina zbog zločina nad Muslimanima u Višegradu 1992-94.
- 24. 7. - U železničkoj nesreći kod Splita poginulo šest putnika;
- 24. 7. - Lider Srpske radikalne stranke, Vojislav Šešelj, osuđen na 15 meseci zatvora pred Haškim tribunalom zbog nepoštovanja suda.
- 27. 7. - Na izborima za njemački Bundestag pobijedila koalicija stranaka desnice na čelu s Angelom Merkel
- 29. 7. - Siniša Vučinić (osnivač "Srpskog četničkog pokreta Republike Srpske") pretio novinaru Milošu Vasiću i poslaniku Žarku Koraću.
- 31. 7. - Svetsko zlato za plivačicu Nađu Higl.
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Anders Fogh Rasmussen stupio na dužnost generalnog sekretara NATO;
- 1. 8. - : Vaterpolo reprezentacija Srbije postala prvak sveta na SP održanom u Rimu, Hrvatska 3, Crna Gora 9; Vanja Udovičić je MVP a Filip Filipović najbolji strelac.
- 7. 8. - Tajfun Morakot odnosi 500 života na Tajvanu.
- 14. 8. - Teretni brod MV Arctic Sea, izgubljen oko 30. 7. na putu iz Finske u Alžir, lociran blizu Zelenog rta.
- 14. 8. - Velika Britanija ukinula samoupravu na Turks i Caicos Otocima zbog ministarske korupcije (vraćena 2012.).
- 20. 8. - Libijac Abdelbaset Ali Mohmed Al Megrahi, osuđen za uništenje Pan Am-ovog aviona iznad Lokerbija 1988, pušten iz Škotske na slobodu iz razloga samilosti.
- 24. 8. - Madonna održala koncert u Beogradu.
- 25. 8. - Anarhistička organizacija "Crni Ilija" preuzela odgovornost za bacanje dva Molotovljeva koktela na ambasadu Grčke, 4. septembra uhapšeno nekoliko anarhista.
- 31. 8. - Skupština Srbije usvojila predlog kontroverznog Zakona o informisanju koji predviđa visoke novčane kazne za medije, uprkos mnogim kritikama.
Septembar/Rujan
uredi- 3. 9. - U fabrici municije "Prvi partizan" u Užicu poginulo sedam radnika od eksplozije, proglašena jednodnevna žalost.
- 4. 9. - Iz zatvora u Australiji pušten Kapetan Dragan (Dragan Vasiljković), zbog sumnje u pošteno suđenje u Hrvatskoj.
- 5. 9. - U Ohridskom jezeru se udavilo 22 bugarskih turista.
- 8. 9. - Na Palama, u prisustvu predsednika Srbije Borisa Tadića, otvorena OŠ "Srbija".
- 9. 9. - Kvalifikacije za Južnu Afriku: Srbija-Francuska 1:1, BiH-Turska 1:1, Engleska-Hrvatska 5:1, Zadarski srednjoškolci u Pragu napali beogradske gimnazijalce.
- 11. 9. - Euleks i MUP Srbije potpisali sporazum o tehničkoj saradnji.
- 14. 9. - Florence Hartmann kažnjena zbog nepoštovanja ICTY-ja, jer je objavila da je sud prikrio one delove dokumenata u vezi sa umešanošću Srbije u rat u BiH.
- 17. 9. - U Beogradu huligani pretukli Francuza Brisa Tatona - umro 29. 9., sutradan dan žalosti u Beogradu.
- 19. 9. - Iz bezbednosnih razloga otkazana sutrašnja Povorka ponosa u Beogradu.
- 28. 9. - Ilija Jurišić osuđen u Beogradu na 12 godina zbog napada na Tuzlansku kolonu 1992.
- 28. 9. - U Gvineji poginulo 157 demonstranata protiv Camarine vojne hunte.
- 29. 9. - Zemljotres u Samoanskim ostrvima magnitude 8,1 praćen cunamijem, 189 poginulih.
- 30. 9. - Kengur ukraden iz beogradskog zoo-vrta pobegao i završio pod kolima.
Oktobar/Listopad
uredi- 2. 10. - Irci iz drugog puta podržali Lisabonski ugovor.
- 4. 10. - Nogometni izgredi Široki Brijeg-Sarajevo, poginuo jedan navijač.
- 4. 10. - Vanredni parlamentarni izbori u Grčkoj: ubedljiva pobeda PASOK-a Georgiosa Papandreoua nad nepopularnim Kostasom Karamanlisom iz Nove demokratije - Papandreou premijer do 2011.
- 6. 10. - Ukradena spomen-ploča Slavku Ćuruviji.
- 10. 10. - Reprezentacija Srbije pobedom od 5:0 nad Rumunijom obezbedila prvo mesto u grupi i direktan plasman na Svetsko prvenstvo u Južnoj Africi 2010.
- 15. 10. - Bosna i Hercegovina primljena u Vijeće Sigurnosti kao privremeni član;
- 15. 10. - Zvaničnom početku gradnje Autoceste Bar-Boljare prisustvuju premijeri Srbije (Mirko Cvetković), Crne Gore (Milo Đukanović) i Hrvatske (Jadranka Kosor) (ništa od toga).
- 15. 10. - Na brodu blizu Urugvaja zaplenjeno 2170 kg kokaina u akciji "Balkanski ratnik" (srpska BIA i američka DEA), uhapšeni i srpski državljani. Za organizaciju pošiljke je osumnjičen Darko Šarić.
- 20. 10. - Poseta Dmitrija Medvedeva Beogradu.
- 21. 10. - U okolini Kraljeva prva žrtva novog gripa u Srbiji.
- 23. 10. - Petnaest kosovskih Albanaca se udavilo u Tisi, na granici Srbije i Mađarske;
- 23. 10. - Završena gradnja Avalskog tornja.
- 24. 10. - Izbio požar u KBC "Dragiša Mišović" u Beogradu, velika materijalna šteta.
- 27. 10. - Biljana Plavšić puštena na slobodu posle odslužene 2/3 kazne.
- 31. 10. - U velikoj akciji policije Srbije (operacija "Morava"), u kojoj je učestvovalo oko 2000 policajaca, širom zemlje pohapšeno oko 500 narkodilera.
Novembar/Studeni
uredi- 1. 11. - Bil Klinton prisustvovao otkrivanju svog spomenika u Prištini, u bulevaru nazvanom po njemu.
- 4. 11. - Premijeri Hrvatske i Slovenije Jadranka Kosor i Borut Pahor potpisali u Stokholmu arbitražni sporazum o rešavanju graničnog spora.
- 11. 11. - Ministar zdravlja Republike Srbije, Tomica Milosavljević, proglasio epidemiju novog virusa AH1N1 na teritoriji cele Srbije.
- 12. 11. - Penzionisani general VRS Dragomir Milošević pravosnažno osuđen na 29 godina zbog zločina nad civilima u Sarajevu 1994-95.
- 15. 11. - Lokalni izbori na Kosovu, srbijanska vlada poziva Srbe da ne izlaze na izbore.
- 19. 11. - Sahrani srpskog patrijarha Pavla (umro 15. 11., nakon čega je proglašeno tri dana žalosti) prisustvuje nekoliko stotina hiljada ljudi.
- 23. 11. - Svečano otvorena vojna baza "Jug" kod Bujanovca u Srbiji.
- 24. 11. - Milorad Ulemek i Zvezdan Jovanović pravosnažno osuđeni na po 40 godina zbog ubistva Zorana Đinđića 2003.
- 24. 11. - Provala sigurnosti na državnoj večeri SAD 2009, prilikom koje tri nepozvana gosta dolaze u Bijelu kuću na primanje u počast indijskog premijera Manmohana Singha te se pred kamerama rukuju s predsjednikom Obamom.
- 25. 11. - Vlada Dubaia objavila odlaganje isplate dugovanja investicione kompanije "Dubai World", što izaziva potres na berzama.
- 25. 11. - Glasači Svetog Vincenta i Grenadina na referendumu odbacili prijedlog za uvođenje republike umjesto monarhije.
- 27. 11. - Prvi izveštaj državne revizije o budžetu u Srbiji.
- 30. 11. - Skupština Srbije usvojila Statut AP Vojvodine kao i prateći Zakon o prenosu nadležnosti.
- 30. 11. - Denominacija severnokorejskog vona (skidanje dve nule), uz rok od svega sedam dana i ograničenu količinu novca koja se može promeniti, izaziva paniku u Severnoj Koreji.
- 30. 11. - Grčka vlada objavila da radi na ispravljanju "nedostatka kredibiliteta" na finansijskim tržištima.
Decembar/Prosinac
uredi- 1. 12. - Stupio na snagu Lisabonski ugovor.
- 1. 12. - Počela rasprava o zakonitosti proglašenja nezavisnosti Kosova pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu.
- 1. 12. - Herman Van Rompuy postao prvi trajni predsjednik Evropskog vijeća.
- 3. 12. - Prvi deo emisije "(Ne)moć države" u okviru serijala "Insajder" na TV B92 o kriminalnim dosijeima navijačkih vođa - autorka Brankica Stanković zatim izložena pretnjama smrću.
- 3. 12. - Vojni lider Gvineje Moussa Dadis Camara ranjen u pokušaju ubistva, nakon čega napušta zemlju.
- 4. 12. - Tjednik "Novosti" Srpskog narodnog vijeća ulazi u javnu prodaju.
- 7. 12. - Evropska unija odblokirala primenu Prelaznog trgovinskog sporazuma sa Srbijom.
- 7. 12. - U Kopenhagenu počela konferencija UN o klimi.
- 10. 12. - U Srbiji stupio na snagu novi Zakon o saobraćaju.
- 10. 12. - U Grčkoj objavljeno da je dug zemlje dostigao 300 milijardi eura, najviše u modernoj istoriji (113% GDP-a, mada Eurozona dozvoljava samo 60%) - počinje degradiranje rejtinga.
- 12. 12. - Otvoren Muzej suvremene umjetnosti u Zagrebu.
- 13. 12. - Obnovljena železnička linija Beograd-Sarajevo, prekinuta 1992.
- 14. 12. - Skupština Vojvodine proglasila novi statut.
- 16. 12. - Nauru priznao Južnu Osetiju, prethodnog dana i Abhaziju, nakon što je u aprilu 2008. priznao Kosovo - prvi takav slučaj.
- 17. 12. - Reizbor sudija u Srbiji (deo reforme sudstva).
- 19. 12. - Ukinute vize za zemlje Šengenskog sporazuma građanima Srbije (sa izuzetkom Kosova i nosioca [plavog] pasoša SRJ), Makedonije i Crne Gore.
- 22. 12. - Presuđeno u slučaju Sejdić i Finci protiv Bosne i Hercegovine.
- 22. 12. - Srbija u Stokholmu predala zahtev za kandidaturu u EU.
- 24. 12. - Papa Benedikt XVI srušen od strane mentalno nestabilne žene prilikom ponoćne mise u Rimu.
- 27. 12. - Prvi krug predsjedničkih izbora u Hrvatskoj, u drugi krug odlaze Ivo Josipović (SDP) i Milan Bandić (nezavisni).
Rođenja
urediSmrti
urediJanuar/Siječanj
uredi- 4. 1. - Ivan Gubijan, hrvatski atletičar (*1923.)
- 9. 1. - Ljubica Sokić, srpska slikarka (*1914).
- 12. 1. - Ranko Trbojević, arhitekta (* 1927)
- 12. 1. - Branko Savić, prvi fotoreporter Tanjuga (* 1915)
- 14. 1. - Ricardo Montalban, meksički glumac
- 14. 1. - Dušan Džamonja, hrvatski kipar (* 1928)
- 14. 1. - Petar Anđelović, hrvatski franjevac, provincijal Bosne Srebrene (* 1937.)
- 16. 1.- Bogdan Tirnanić, srpski novinar (*1941).
- 17. 1. - Tomislav Crnković, hrvatski nogometaš (* 1929.)
- 20. 1. - Zvonimir Petričević Đimi, arhitekta i košarkaš-reprezentativac (* 1940)
- 22. 1. - Zvonimir Skerl, dirigent, pijanista, trombonista, kompozitor (* 1934)
- 25. 1. - Đorđe Lazin, prof. Pravnog fakulteta u Beogradu (* 1950)
- 26. 1. - Radoslav Radivojević, reditelj, upravnik Pozorišta "Bora Stanković" u Vranju (* 1943)
- 27. 1. - John Updike, američki književnik (* 1932)
- 27. 1. - Dušan Ivković - Džigi Bau, bokser, urbana legenda (* 1938)
- 29. 1. - Ivo Škarić, hrvatski jezikoslovac (* 1933.)
- 29. 1. - Aleksandar Veselinović, solista Beogradske opere (* 1931)
- 30. 1. - Branimir Ristić, doajen srpske onkologije (* 1933)
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Ferdinand Radovan, hrvatski operni pjevač (* 1938.)
- 3. 2. - Amfilohije Živković, arhimandrit manastira Jasenovac (* 1971)
- 4. 2. - Novak Roganović, srpski fudbaler (* 1932)
- 5. 2. - Radisav Bata Gvozdenović, srpski sportski novinar (* 1939)
- 6. 2. - James Whitmore, američki glumac (*1921)
- 6. 2. - Borislav Popović, operski reditelj (* 1931)
- 7. 2. - Zlatibor Petrović, prof. Veterinarskog fak. u Beogradu, akademik (* 1921)
- 8. 2. - Marian Cozma, rumunjski rukometaš (* 1982.)
- 9. 2. - Milan Antić, profesor i dekan Mašinskog fak. u Bg. (* 1924)
- 10. 2. - Gavra Mačejin, prvi gensek. Šahovskog saveza Jugoslavije (* 1918)
- 12. 2. - Mirko Bulović, srpski glumac (*1930)
- 22. 2. - Milutin Čolić, jedan od osnivača FEST-a (*1919)
- 22. 2. - Milan Brujić, književnik, novinar, scenarista (* 1937)
- 25. 2. - Philip Jose Farmer, američki SF pisac (*1918.)
- 26. 2. - Đuro Damjanović, književnik (* 1945)
- 27. 2. - Slobodan Habić, kompozitor, muz. pisac, ured. Redakcije ozbiljne muzike RTV Bg. (* 1922)
Mart/Ožujak
uredi- 2. 3. - Joao Bernardo Vieira, predsjednik Gvineje Bisao (*1939.)
- 5. 3. - Mile Stanković, pozorišni glumac (* 1950)
- 7. 3. - Jelica Bjeli-Hadžić, glumica (* 1922)
- 8. 3. - Mara Janković, pop i džez pevačica (* 1926)
- 11. 3. - Senad Beganović, fudbaler (* 1961)
- 15. 3. - Ron Silver, američki glumac i politički aktivist (*1946.)
- 15. 3. - Egon Fekete, srpski lingvista (* 1931)
- 16. 3. - Boris Mutić, hrvatski sportski novinar (*1939.)
- 18. 3. - Natasha Richardson, engleska glumica (*1963.)
- 20. 3. - Vladimir Savčić Čobi, srpski muzičar (*1948)
- 28. 3. - Ranko Munitić, filmski kritičar i teoretičar (* 1943)
- 28. 3. - Aleksandar Dolgij, arhitekta i majstor umetničke fotografije (* 1931)
- 29. 3. - Petar Birčanin, motociklista, petostruki državni prvak (* 1987)
- 31. 3. - Boško Karanović, slikar i grafičar, utemeljivač moderne srpske grafike (* 1924)
April/Travanj
uredi- 1. 4. - Nedeljko Deretić, fotoreporter Tanjuga (* 1950)
- 6. 4. - Petar Marinković, bivši gen. sekretar Teniskog saveza Jugoslavije (* 1939)
- 7. 4. - Irena Grickat-Radulović, leksikograf, srpski akademik (* 1922)
- 11. 4. - Vukosava Đurić, internista-kardiolog, utemeljivač beogradske kardiološke škole (* )
- 15. 4. - Radivoje Grbić, specijalista interne medicine, dekan Medicinskog fakulteta BU (* 1935)
- 17. 4. - Branislav Živković, novinar i urednik novosadskog "Dnevnika"
- 17. 4. - Jane Bahtijarević, bokser niškog "Radničkog", reprezentativac (* 1946)
- 22. 4. - Jack Cardiff, kinematograf i režiser (* 1914)
- 23. 4. - Vera Crnobori, novinarka (* 1925)
Maj/Svibanj
uredi- 6. 5. - Leon Davičo, novinar, osnivač i gl. urednik Politike Ekspres, službenik UNESCO, UNICEF i UNHCR (* 1926)
- 12. 5. - Mladen Srbinović, srpski slikar, akademik (* 1925)
- 14. 5. - Aleksandar Fotez, TV reditelj (* 1951)
- 14. 5. - Rajko Ruvidić, prof. Medicinskog fakulteta u Bg. (* 1920)
- 15. 5. - Bojan Selimović, novinar i direktor Studija B (* 1946)
- 26. 5. - Danijel Marušić, hrvatski redatelj (* 1931.)
Jun/Lipanj
uredi- 1. 6. - Dmitar Šegrt, srpski političar i privrednik (*1953)
- 3. 6. - David Carradine, glumac (* 1936)
- 5. 6. - Branislav Kovačević, istoričar i akademik (*1933)
- 6. 6. - Zoran Purešević, novinar
- 8. 6. - Omar Bongo, predsednik Gabona od 1967. (*1935)
- 9. 6. - Zvonimir Berković, hrvatski filmski scenarist i redatelj, dramaturg, kritičar i esejist (* 1928.)
- 9. 6. - Srdan Kovačević, crnogorski akademski vajar (*1933)
- 14. 6. - Dragoš Ivanović, novinar (*1928)
- 15. 6. - Vladimir Bebić, hrvatski političar (*1946.)
- 17. 6. - Ralf Dahrendorf, sociolog, politikolog (* 1929)
- 19. 6. - Dalibor Brozović, hrvatski akademik, jezikoslovac, političar (* 1927.)
- 24. 6. - Olja Ivanjicki, srpska slikarka (*1931)
- 25. 6. - Farrah Fawcett, američka glumica (* 1947.)
- 25. 6. - Michael Jackson, američki pop pjevač (*1958.)
- 25. 6. - Yasmine, belgijska pevačica
Jul/Srpanj
uredi- 1. 7. - Karl Malden, američki glumac (* 1912)
- 6. 7. - Robert McNamara, bivši sekretar odbrane SAD (* 1916)
- 10. 7. - Jovan Ervačinović, vajar (* 1929)
- 12. 7. - Darko Glavan, hrvatski povjesničar umjetnosti, glazbeni kritičar (* 1951)
- 14. 7. - Dagmar Stojanović Videnović, slikar i scenograf (* 1943)
- 16. 7. - Andrija Mikeš, sarajevski onkolog (* 1918)
- 17. 7. - Walter Cronkite, američki novinar i TV-voditelj (*1916)
- 17. 7. - Leszek Kołakowski, filozof (* 1927)
- 20. 7. - Petar Šobajić, filmski producent (* 1924)
- 20. 7. - Jovan Milošević, maš. inženjer, gen. dir. RTB Bor, pred. opštine (* 1931)
- 21. 7. - Dušan Kvapil, lektor i prof. Filol. fak. u Bg. (*
- 23. 7. - Pavle Todorović, dir. Gradskog zavoda za javno zdravlje u Bg. (* 1939)
- 26. 7. - Vladimir Puhalo, hrvatski glumac (* 1947.)
- 31. 7. - Bobby Robson, engleski nogometaš i trener (* 1933)
Avgust/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Borka Vučić, srpska bankarka (* 1926)
- 1. 8. - Corazon Aquino, bivša predsjednica Filipina (* 1933)
- 6. 8. - Savka Dabčević-Kučar, hrvatska političarka i ekonomistica (* 1923)
- 7. 8. - Danko Popović, srpski književnik (* 1928)
- 13. 8. - Kosta Kilibarda, crnogorski vajar (* 1942)
- 13. 8. - Les Paul, muzički pronalazač (* 1915)
- 16. 8. - Celestin Sardelić, hrvatski političar (* 1944)
- 22. 8. - Ratko Nikić, novinar i urednik Radio Beograda (* 1948)
- 25. 8. - Ted Kennedy, američki političar (* 1932)
- 26. 8. - Aleksandar Jovanović, arheolog, profesor FF u Bg. (* 1947)
Septembar/Rujan
uredi- 5. 9. - Vuk Pavlović, scenarista, dramaturg (* 1970)
- 6. 9. - Vanja Drach, hrvatski glumac (* 1932)
- 6. 9. - Nada Iveljić, hrvatska književnica (* 1931)
- 8. 9. - Mike Bongiorno, italijanski TV-voditelj (* 1924)
- 9. 9. - Miroslav Sukdolak, filmski i TV snimatelj (* 1930)
- 12. 9. - Živorad Lazić, novinar, književnik i scenarista (* 1933)
- 12. 9. - Norman Borlaug, američki agronom, pokretač "Zelene revolucije" i dobitnik Nobelove nagrade za mir (* 1914)
- 14. 9. - Patrick Swayze, američki glumac (*1952)
- 16. 9. - Aleksandar Sekulić, književnik (* 1937)
- 18. 9. - Jelena Ječmenica, operska pevačica (* 1928)
- 18. 9. - Irving Kristol, "kum neokonzervativizma" (* 1920)
- 19. 9. - Dušan Kanazir, lekar, biolog, akademik (* 1921)
- 19. 9. - Kapitalina Erić, glumica (* 1919)
- 20. 9. - Dejan Krstović, pozorišni reditelj (* 1965)
- 22.9.- Mladen Pavković, hrvatski novinar i publicist (*1951)
- 23. 9. - Ertuğrul Osman, 43. glava Osmanove kuće (* 1912)
- 29. 9. - Pavel Popovič, kosmonaut (* 1930)
Oktobar/Listopad
uredi- 5. 10. - Izrailj Geljfand, matematičar (* 1913)
- 13. 10. - Ivan Đuranec, hrvatski rukometaš (* 1942.)
- 13. 10. - Konstantin Babić, srpski kompozitor (* 1927)
- 21. 10. - Bogdan Kršić, slikar, grafičar, profesor FPU u Bg. (* 1932)
- 21. 10. - Ženi Lebl (Jovanka Lebl), novinarka, književnica, istoričarka (* 1927)
- 21. 10. - Ivan Radojičić, urednik i voditelj Beograda 202 (* 1970)
- 30. 10. - Claude Lévi-Strauss, antropolog (* 1908)
Novembar/Studeni
uredi- 2. 11. - Dušan Beleslin, direktor Instituta za farmakologiju u Bg.
- 8. 11. - Vitalij Ginzburg, fizičar nobelovac (* 1916)
- 10. 11. - Robert Enke, njemački nogometaš (* 1977.)
- 10. 11. - Dušan Dančuo, pevač starogradske muzike (* 1922)
- 10. 11. - Slobodan Momčilović Moča, doajen sportskog novinarstva (* 1944)
- 11. 11. - Novica Urošević, folk kompozitor, aranžer, producent (* 1945)
- 13. 11. - Ljubica Vrsajkov-Sivčev, operska pevačica, primadona Bg. opere
- 14. 11. - Sima Ćirković, srpski istoričar (* 1929)
- 15. 11. - Patrijarh Pavle, poglavar Srpske pravoslavne crkve (* 1914.)
- 21. 11. - Kosara Kosa Bokšan - Omčikus, srpska slikarka (* 1925)
- 23. 11. - Vedran Šamanović, hrvatski snimatelj, redatelj i fotograf (* 1968.)
- 25. 11. - Josip Gucmirtl, hrvatski nogometaš (* ?)
- 28. 11. - Vujica Rešin Tucić, književnik, urednik, dramaturg (* 1941)
- 28. 11. - Milan Bulajić, diplomata, publicista, osnivač Muzeja žrtava genocida (* 1928)
- 29. 11. - Dragomir Brajković, književnik, novinar (* 1947)
- 30. 11. - Milorad Pavić, srpski pisac (*1929.)
- 30. 11. - Milan Babić, srpski pevač narodne muzike (*1944)
Decembar/Prosinac
uredi- 2. 12. - Vjekoslav Šutej, hrvatski dirigent (* 1951.)
- 2. 12. - Nenad Žilić, slikar (* 1957)
- 2. 12. - Pavle Stefanović, pevač narodne muzike (* 1925)
- 5. 12. - Gordana Bogojević Kovačević, srpska košarkašica (* 1974)
- 14. 12. - Miodrag Jovanović - Minda, srpski fudbaler (* 1922)
- 14. 12. - Milka Lukić, srpska glumica (* 1936)
- 16. 12. - Jegor Gajdar, ruski političar i ekonomista (* 1956)
- 17. 12. - Jovan Sekulić, istoričar, osnivač Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda (* 1921)
- 17. 12. - Dušan Jakšić, glumac i pevač (* 1927)
- 18. 12. - Oskar Danon, jugoslovenski dirigent i kompozitor (*1913)
- 20. 12. - Brittany Murphy, američka glumica (* 1977)
- 25. 12. - Radovan Ivšić, hrvatski pjesnik, pisac, dramatik, prevoditelj, esejist i nadrealist (* 1921.)
- 31. 12. - Radomir Vučić, koreograf, prvak i direktor Baleta N.P. u Beogradu (* 1948)
Nobelove nagrade
uredi- Fizika: Charles K. Kao (revolucionarna dostignuća u vezi prenosa svetlosti u vlaknima radi fiberoptičke komunikacije), Willard S. Boyle i George E. Smith (pronalazak CCD senzora)
- Kemija: Venkatraman Ramakrishnan, Thomas A. Steitz i Ada E. Yonath (proučavanje strukture i funkcije ribozoma)
- Fiziologija i medicina: Elizabeth H. Blackburn, Carolyn W. Greider i Jack W. Szostak (otkriće kako telomeri i enzim telomeraza štite hromozome)
- Književnost: Herta Müller (koncetracijom poezije i otvorenošću proze prikazuje pejzaž obespravljenih)
- Mir: Barack Obama (vanredni napori za ojačanje međunarodne diplomatije i saradnje među narodima)
- Ekonomija: Elinor Ostrom (analiza ekonomske uprave, naročito zajedničkih dobara CPR) i Oliver E. Williamson (analiza ekonomske uprave, naročito granica firme)
Vidi takođe:
urediReference
uredi- ↑ Ellen Barry (27.1. 2009). „Tensions Flare as Russian Soldier Seeks Asylum in Georgia”. New York Times.
Literatura
uredi- Hronologija događaja 2009 (Srbija), Medijski arhiv Ebart